نظر قرآن در مورد تعیین خلیفه: انتصاب یا انتخاب؟ سوال این است
مدرسه اباجعفر الباقر علیه السلام-
اهل تسنن که معتقدند رسول اکرم(ص) کسیرا به عنوان خلیفة بعد از خود معرفی و نصب نکرد و این امر مهم را بر عهده مردم گذاشت، آیا تا بحال در معانی قرآن تدبر کرده اند؟
آنجا که خداوند به حضرت ابراهیم می‌فرماید؟
إنّی جاعلک للناس إماماً (بقره ، 124)
ما تو را به عنوان امام و پیشوا معیّن می‌کنیم
در اینجا خداوند مسأله خلافت و امامت را از شؤون خودش قرار داد و حضرت ابراهیم هم به این نصب خداوند اعتراض نکرد و نفرمود تعیین رهبر و امام از وظایف مردم است. تنها سؤالش از این بود که آیا ذرّیة او هم این منصب را خواهند داشت یا نه.
در جای دیگر می‌فرماید:
یا داود انا جعلناک خلیفة فی الارض (ص ، 26)
ای داود ما تو را در زمین خلیفه قرار دادیم
در جای دیگر به نقل از حضرت موسی(ع) می‌فرماید:
و اجعل لی وزیراً من اهلی (طه ، 29)
خدایا قرار بده برای من وزیری از اهلم
در آیة دیگر می‌فرماید:
إنی جاعل فی الأرض خلیفة (بقره ، 30)
من در زمین خلیفه قرار دادم
در آیة دیگر خداوند از داود خبر می‌دهد آنگاه که قومش بر نصب طالوت به عنوان حاکم اعتراض داشتند خداوند به نقل از داود(ع) می‌فرماید:
و قال لهم نبیهم ان الله قد بعث لکم طالوت ملکاً قالوا أنی یکون له الملک علینا و نحن احقّ بالملک منه و لم یوت سعة من المال انّ الله اصطفاه علیکم و زاده بسطه فی العلم و الجسم و الله یؤتی ملکه من یشاء و الله واسع علیم.
پیامبرشان به آنها گفت: خداوند «طالوت» را برای زمامداری شما مبعوث کرده است. گفتند: چگونه او بر ما حکومت کند با اینکه ما از او شایسته‌تر هستیم و او ثروت زیادی ندارد. (داود) گفت: خدا او را برای شما برگزیده است و او را در علم و (قدرت) جسم وسعت بخشیده است. خداوند مُلکش را به هرکس بخواهد می‌بخشد و احسان خداوند وسیع است و او داناست..
این آیه نیز صراحت دارد در اینکه تعیین حاکم و خلیفه و امیر به دست مردم نیست؛ بلکه باید از طرف خداوند منصوب شود.
با دقت در این آیات و آیات مشابه و با توجه به کلمه «جَعل» که به معنای نصب و تعیین است و در این آیات به خدا نسبت داده شده، روشن می‌شود که قرآن معتقد است که جانشین پیامبر را باید خدا معیّن کند نه مردم.
آیا این اعتقاد که خلیفة پیامبر باید به دست مردم انتخاب شود مخالف صریح آیات قرآن نیست؟
منبع : کتاب دریغ از یک جواب